Ở Việt Nam, chiếc xe máy là một thứ công cụ để mưu sinh của những người lao động nghèo. Cũng như con người, mỗi chiếc xe máy đều có một số phận, đều ẩn chứa một tâm hồn…
Chiếc xe máy là một trong những hình ảnh quen thuộc nhất trong đời sống xã hội Việt Nam. Đất nước này có hơn 50 triệu chiếc xe máy, tương ứng với số người lao động nghèo, buôn bán nhỏ, công chức… có mặt ở khắp mọi nơi, từ đô thị đến thôn quê, từ miền duyên hải đến vùng sơn cước xa xôi hẻo lánh.
Đường sá nhỏ bé, chật chội, trong khi cuộc mưu sinh đầy cam go đòi hỏi phải luôn linh hoạt, cơ động, không gì đắc dụng bằng xe máy.
Không chỉ là phương tiện đi lại, xe máy còn mang trọng trách lớn lao: "cần câu cơm" nuôi sống bao con người. Những vòng quay của bánh xe cứ lăn đều trong nắng, trong mưa, trong khói bụi, ồn ào, băng qua những hiểm nguy luôn rình rập… Mỗi vòng quay mang theo cả bao giọt mồ hôi, thấm đẫm nước mắt, để tìm kiếm nụ cười và hy vọng mong manh, hiếm hoi giữa biển đời mênh mông… Cứ thế, những chiếc xe máy tội nghiệp luôn bị vắt kiệt đến những giọt sức lực cuối cùng.
Chiếc xe máy bé nhỏ chở trên mình cả một thế giới thu nhỏ. Người ta chất lên đó, ràng buộc vào đó tất cả những gì có thể, rồi cố gắng lao đi với tốc độ nhanh nhất. Mọi thông số kỹ thuật của chiếc xe đều không có ý nghĩa. Những qui định của Luật giao thông cũng không còn quá quan trọng. Người ta ngồi trên xe máy, lao vào cuộc mưu sinh như một nhu cầu tự thân thiết yếu, mang theo mệnh lệnh tối thượng của những người thân ngày ngày mòn mỏi đợi trông, vì miếng cơm, manh áo…
Số phận chiếc xe máy luôn gắn chặt với thân phận chủ nhân của nó. Không ít người đã trút hơi thở cuối cùng bên chiếc xe. Thân thuộc là vậy, nên chiếc xe không còn là vật vô tri vô giác. Người ta san sẻ vào đó biết bao tình cảm. Nên mỗi chiếc xe đều có một tâm hồn…
Và mỗi chuyến hàng nặng trĩu cũng chính là gánh nợ đời trĩu nặng…
Việc sử dụng xe máy ở Việt Nam có thể được coi là một thứ nghệ thuật: nghệ thuật chất, buộc hàng, nghệ thuật chạy xe, và cả "nghệ thuật" chọn đường đi sao cho nhanh và an toàn nhất, lại không bị phạt vì vi phạm Luật giao thông…
Bộ sách ảnh chủ đề Bikelihood với 130 hình ảnh lại mang đến những cung bậc cảm xúc khác nhau về số phận con người khi phải đối diện với nỗi lo cơm áo. "Nhân vật" chính của tập sách ảnh này là những chiếc xe máy, một thứ vật dụng vô cùng quen thuộc đối với người Việt Nam trên đường mưu sinh.
Bikelihood là một trong hai cuốn đầu tiên được phát hành của bộ sách ảnh "Việt Nam cận cảnh" (Vietnam Zoom). Đây là tập hợp những tác phẩm ảnh nghệ thuật – thời sự theo các chủ đề khác nhau, giới thiệu với du khách quốc tế về đất nước và con người Việt Nam qua từng số phận con người cụ thể, dưới các góc nhìn độc đáo.
Ảnh
Lê Ngọc Huy
Vũ Việt Dũng
Một phần nội dung ảnh được thực hiện với sự hỗ trợ của Lonely Planet Images.
Mời bạn đón xem.